Mienie przesiedleńcze

Wieloletnie doświadczenie w obsłudze firm zatrudniających cudzoziemców.

Nowe przepisy o przywozie mienia przesiedleńczego do Polski

Od 1 maja 2004, czyli od dnia akcesji Polski do Unii Europejskiej, osoby powracające do Polski na stałe z kraju nie będącego członkiem UE są objęte europejskimi przepisami celnymi o mieniu przesiedleńczym.

1 maja zniesiony został polski kodeks celny i wydane na jego podstawie wszystkie akty wykonawcze. Regulacje dotyczące zwolnienia od cła mienia przesiedleńczego są identyczne w całej Unii Europejskiej. Jedynie VAT i podatek akcyzowy naliczane są na granicach według przepisów ustanowionych przez polskiego ustawodawcę, ale i tu po spełnieniu opisanych warunków można także liczyć na całkowite zwolnienie od opłat.

Podstawą do wydawania ulg celnych, w tym tych dotyczących mienia przesiedleńczego, jest więc od 1 maja wspólnotowy kodeks celny i rozporządzenie Rady EWG nr 918 z 1983 r, które ustanawia wspólnotowy system zwolnień celnych.

W dużo lepszej sytuacji od Polaków mieszkających w USA, czy Kanadzie, znajdują się osoby mieszkające w krajach członkowskich UE, w tym w Niemczech. W ich przypadku problem mienia przesiedleńczego przestaje w ogóle istnieć, bo od 1 maja znikają granice celne między Polską a resztą UE.

Do tej pory dokumenty upoważniające do otrzymania ulgi celnej wystawiały urzędy konsularne. O tzw. zaświadczenie o mieniu przesiedleńczym trzeba było wystąpić w polskich placówkach, po uiszczeniu dość sporej opłaty.

Teraz takie zaświadczenie nie będzie potrzebne. Decyzję o zwolnieniu z opłat celnych podejmują lokalne urzędy celne. Osoba przesiedlająca się musi przedstawić właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dowód potwierdzający, że przewożone rzeczy służyły do osobistego użytku.

Jeśli chodzi o długość pobytu nic się nie zmieniło. Osoba przesiedlająca aby skorzystać z ulgi musi przebywać poza terytorium Unii Europejskiej przez co najmniej 12 miesięcy poprzedzających zmianę miejsca pobytu.

Od mienia przesiedleńczego z państwa trzeciego nie będzie trzeba płacić także podatku od wartości dodanej towarów i usług (VAT), ani także akcyzy.

Z przepisów unijnych nie wynika jednak jednoznacznie, że osoba przesiedlająca się ma prawo do mienia przesiedleńczego tylko wtedy, gdy przebywała w państwie, z którego się przeprowadza legalnie (za zgodą państwa).

Inną ważną zmianą jaką wprowadzają unijne regulacje, jest wymóg, aby przedmioty przewożone w ramach mienia przesiedleńczego musiały być użytkowane przez co najmniej 6 miesięcy przed datą powrotu. Do tej pory wymóg ten dotyczył wyłącznie samochodu, teraz obejmuje wszystko, co przesiedlający się chce przewieźć. Oznacza to, że nie ma mowy o kupnie nowego sprzętu elektronicznego, mebli czy komputera na dwa tygodnie przed wyjazdem. Celnik poprosi o dowód kupna i zakwestionuje wwóz tych przedmiotów bez cła. Nie będzie też można pozbyć się przywiezionych przedmiotów (sprzedać, podarować, czy zamienić) przez okres 12 miesięcy od wjazdu. Mienia przesiedleńczego nie można w tym okresie także pożyczać, oddawać w zastaw i wynajmować.

Do akcesji z mienia przesiedleńczego można było korzystać raz na 36 miesięcy. Przepisy unijne nie przewidują takiego ograniczenia. Warunek jest jeden – trzeba przez co najmniej 12 miesięcy przebywać w miejscu, z tórego się przesiedlamy.

W ramach mienia przesiedlenczego nie będzie można nadal przewozić komercyjnych środków transportu, papierosów, alkoholu i towarów w ilościach wskazujących na działalności handlową.

Mienie przesiedleńcze można nadal wwozić do Polski partiami, a na sprowadzenie wszystkich towarów osoba przesiedlająca się ma równo rok od daty przeprowadzki.

Jakie wymagania należy spełnić, aby sprowadzić z USA do Polski legalnie samochód jako mienie przesiedleńcze?
Mienie przesiedleńcze z USA mogą sprowadzić tylko osoby, które przenoszą się do Polski na pobyt stały po nieprzerwanym okresie co najmniej 12 miesięcy zamieszkania w USA lub innym tzw. państwie trzecim poza obszarem celnym Unii Europejskiej. Ten roczny okres musi poprzedzać zmianę pobytu.
Tylko wyjątkowo z uprawnień może skorzystać również osoba mająca za granicą krótsze miejsce pobytu, ale przebywająca tam nie mniej niż sześć miesięcy. Musi jednak wówczas udowodnić, że nie miała żadnego wpływu na skrócenie pobytu.
Bez cła osoby przesiedlające się mogą przywieźć mienie osobiste, czyli przeznaczone na własny użytek lub do zaspokojenia potrzeb swojego gospodarstwa domowego. Oprócz majątku ruchomego gospodarstwa domowego są to również m.in. rowery, motocykle, prywatne samochody i ich przyczepy, przyczepy campingowe, łodzie wycieczkowe i prywatne samoloty.
Rzeczy te muszą być użytkowane przez co najmniej sześć miesięcy przed datą powrotu. Czas użytkowania należy udokumentować na przykład dowodem ich zakupu. W przypadku samochodu trzeba udowodnić, że auto było zarejestrowane w USA (lub w innym państwie trzecim poza UE, w którym przez rok przebywał emigrant) nieprzerwanie przez minimum pół roku na osobę, która przywozi je w ramach przesiedlenia.
Mienie przesiedlenia można wwozić do Polski partiami przez rok od daty przeprowadzki. Na przywóz rzeczy osobistego użytku są ustanowione normy ilościowe. Na przykład można przywieźć tylko jeden samochód osobowy. Aby mogły być w Polsce użytkowane przywiezione samochody niektórych marek, potrzebne są przeróbki np. kierunkowskazów lub świateł na symetryczne.
2
Czy mienie przesiedlenia może przywieźć z USA osoba, która przebywała tam nielegalnie?
Z przepisów unijnych, które obowiązują w Polsce od 1 maja 2004 r., czyli od dnia akcesji Polski do Unii Europejskiej jednoznacznie nie wynika, że do mienia przesiedleńczego ma prawo tylko osoba, która przebywała legalnie (czyli za zgodą państwa) w kraju, z którego przesiedla się. A skoro nie ma jednoznacznego zakazu dla tych osób we wspólnotowym kodeksie celnym oraz w rozporządzeniu Rady EWG nr 918 z 1983 r., które ustanawiają wspólnotowy system zwolnień celnych, to wątpliwości należy rozstrzygać na rzecz emigranta przywożącego mienie przesiedleńcze.
Załatwiając formalności związane ze zwolnieniami celnymi nie musi się udowadniać, że za granicą przebywało się legalnie i samowolnie nie przedłużyło się swojego pobytu bez zgody tamtejszych władz.
Emigrant powinien jedynie udowodnić, że miał nieprzerwanie stałe miejsce zamieszkania w państwie trzecim przez ostatnie co najmniej 12 miesięcy.
Aby to udowodnić, nie musi już przedstawiać zaświadczenia z konsulatu (co było konieczne do dnia akcesji Polski do Unii Europejskiej), ale może przedstawić inne dokumenty potwierdzające zamieszkanie w państwie trzecim przez co najmniej 12 miesięcy (na przykład bilety lotnicze, rachunki za telefon wystawione w tym państwie) zaświadczenia z banku pokazujące przepływy gotówkowe w Stanach Zjednoczonych itd.).
3
Czy rzeczy przywiezione w ramach przesiedlenia można sprzedać w Polsce?
Przywiezione rzeczy zostają zwolnione od cła pod warunkiem, że w ciągu 12 miesięcy nie zostaną sprzedane, wynajęte, użyczone, wydzierżawione lub w inny sposób odpłatnie albo nieodpłatnie udostępnione.
Gdyby jednak takie przeniesienie własności nastąpiło, to wówczas trzeba o tym poinformować urząd celny. Powstanie też wówczas dług celny, który powracający do kraju emigrant musi uregulować.
Natomiast na zwolnienie od cła nie można liczyć przywożąc: alkohol, tytoń, wyroby tytoniowe, środki transportu przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej, towary wykorzystywane do wykonywania rzemiosła lub zawodu. Z ulg w przywozie mienia przesiedleńczego nie korzysta się w razie wwożenia nowych rzeczy nabytych tuż przed datą powrotu albo podczas podróży powrotnej, czyli wówczas, gdy od dnia zakupu do powrotu nie upłynęło jeszcze 6 miesięcy.