Gdy międzynarodowe małżeństwo przestanie istnieć z powodu śmierci lub rozwodu, o rozdysponowaniu mienia zdecydować ma jeden sąd.
Ułatwienia dla międzynarodowych par w podziale i dziedziczeniu majątku zaproponuje dziś Komisja Europejska.

Mozaika zasad
- Dadzą one pewność prawną parom międzynarodowym, których jest coraz więcej. Skróci formalności i zwolni z kosztów angażowania dodatkowych prawników - mówi, unijna komisarz sprawiedliwości i praw podstawowych.
Komisja Europejska przyjmie projekt dwóch rozporządzeń. Jedno będzie regulowało zasady podziału i dziedziczenia majątku międzynarodowych małżeństw, drugie - międzynarodowych związków zarejestrowanych.
- Te zasady w żaden sposób nie ingerują w prawo rodzinne poszczególnych państw członkowskich. Utrzymują suwerenność w decydowaniu o zasadach zawierania małżeństwa czy związku partnerskiego - podkreśla komisarz.

- W Unii Europejskiej jest 16 mln par międzynarodowych. czyli takich, w których partnerzy pochodzą z różnych krajów. Co roku przynajmniej 650 tys. przestaje istnieć w wyniku rozwodu czy śmierci jednego z małżonków lub partnerów - wylicza komisarz. - Do tego dochodzą pary tej samej narodowości, ale mieszkające każde w innym kraju lub nawet mieszkające w kraju swojej narodowości, ale posiadające część majątku w innym kraju. Powstaje prawdziwa mozaika zasad, często o przyszłości poszczególnych składników majątku decydują różne sądy. Zdarzało się, że cała procedura zajmowała nawet 20 lat.

Prawo będzie można wybrać

W razie rozwodu lub śmierci jednego z małżonków o losie majątku zdecyduje jeden sąd. Który? Po śmierci małżonka będzie to sąd kraju, w którym rozpoczyna się postępowanie spadkowe. W razie rozwodu - sąd kraju, w którym jeden z małżonków składa wniosek rozwodowy. Jeśli jednak drugi się na to nie zgadza, będzie to sąd wspólnego aktualnego lub ostatniego miejsca zamieszkania małżonków, pod warunkiem, że jeden z nich ciągle w nim mieszka.
Projekt unijnego rozporządzenia daje możliwość wyboru prawa, według którego będzie orzekany spadek lub podział majątku, pod warunkiem że para jest lub była w swojej wspólnej historii związana z tym krajem. Wyboru można będzie dokonać w momencie zawierania ślubu lub później, w obecności notariusza
Dla mniej przewidujących projektowana jest lista do wyboru. Pierwszeństwo będzie miało prawo kraju pierwszego wspólnego miejsca zamieszkania po ślubie, ewentualnie prawo wspólnej narodowości małżonków w momencie ślubu, ewentualnie prawo kraju,
z którym oboje mają najwięcej wspólnego. Dla związków zarejestrowanych decydujące będzie prawo kraju rejestracji. Wybiorą właściwy według takich samych zasad jak w przypadku małżeństw. Wynik takiego postępowania będzie mógł jednak odrzucić sąd kraju, który nie uznaje związków zarejestrowanych. Polski Sąd będzie więc mógł odrzucić postanowienie sądu francuskiego o przyszłości składników majątkowych znajdujących się w Polsce.
Propozycja Brukseli już w kwietniu stanie na agendzie unijnej rady ministrów sprawiedliwości. porozumienie może być zawarte w drugiej połowie roku, w czasie polskiego przewodnictwa w UE .

JAK PRZYJMOWANE SĄ ROZPORZĄDZENIA

Formuła wzmocnionej współpracy
Unijne rozporządzenia wymagają jednomyślności 27 państw członkowskich. Jeśli jednak nie uda się jej uzyskać, a część państw będzie chciała pójść dalej w integracji, to Komisja Europejska może zaproponować formułę tzw. wzmocnionej współpracy. Do tego wymagany jest udział
przynajmniej dziewięciu państw. Od wejścia w życie traktatu lizbońskiego model wzmocnionej współpracy został zastosowany dwa razy. W przypadku międzynarodowych rozwodów
(14 państw) oraz unijnego patentu (25 państw). Polska nie przyłączyła się do współpracy rozwodowej, będzie natomiast uczestniczyć we wspólnych zasadach patentowych.