Umowa o unikaniu podwójnego odpodatkowania między państwami

•Umowa pozwala uniknąć zapłaty podwójnej daniny
Zdarza się, że dwa państwa - w świetle przepisów wewnętrznych - traktują daną osobę jako swego rezydenta podatkowego. Wtedy o zasadach jej opodatkowania rozstrzygają przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Załóżmy, że okoliczności faktyczne wskazują na to, że dana osoba ma w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy. Czy rzeczywiście oznacza to, że od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, powinna zapłacić podatek w Polsce? Byłoby to szczególnie dotkliwe w sytuacji, gdyby w Świetle obcej jurysdykcji podatkowej osoba ta zobowiązana była do zapłaty podatku od swoich dochodów również w innym państwie. Tak byłoby, gdyby w świetle przepisów drugiego kraju osoba ta również podlegała w nim nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Osoba mająca nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce (z uwagi na to, że posiada w Polsce ośrodek interesów życiowych) przebywa na terytorium drugiego kraju więcej niż 183 dni. Zgodnie z legislacją podatkową tego drugiego kraju przebywanie w nim

przez okres dłuższy niż 183 dni powoduje, że osoba ta podlega tam nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W tej sytuacji teoretycznie w Polsce oraz

w tym drugim kraju osoba taka powinna zapłacić podatek od całości swoich dochodów. Zachodzi konflikt interesów, gdyż fiskus każdego z tych dwóch krajów zainteresowany jest opodatkowaniem dochodów podatnika.

Kiedy stosujemy umowę W celu uniknięcia tego typu
sytuacji kraje na ogół dążą do zawierania umów o Unikaniu podwójnego opodatkowania, które pozwalają uniknąć konieczność płacenia podwójnego podatku. Umowy te znajdują zastosowanie w sytuacji, gdy:

• na mocy przepisów wewnętrznych dwóch krajów ta sama osoba ma w nich nieograniczony obowiązek podatkowy lub w jednym kraju ma obowiązek nieograniczony, w drugim ograniczony.

Z oczywistych względów nie ma natomiast konieczność stosowania umowy w przypadku, gdy w obydwu krajach osoba podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (wówczas nie zachodzi bowiem podwójne opodatkowanie, gdyż podatek płacony jest odrębnie w każdym z krajów w odniesieniu do dochodów uzyskanych na jego terytorium).
Miejsce zamieszkania według umowy
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania również posługują się terminem .miejsce zamieszkania (osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium jednego umawiającego się państwa osiągająca dochody na terytorium drugiego umawiającego się państwa .. ."). Co należy przez to rozumieć? Czy miejsce zamieszkania jest w tym wypadku tożsame z posiadaniem w jednym z krajów nieograniczonego obowiązku podatkowego? Co. jeśli na mocy lokalnej legislacji osoba ma nieograniczony obowiązek podatkowy w obydwu krajach? Wtedy w celu prawidłowego zastosowania umowy i ustalenia konsekwencji podatkowych niezbędne jest określenie. która z rezydencji jest dominująca. Służą temu reguły kolizyjne zawarte w każdej z umów podpisanych przez Polskę. Co do zasady wszystkie one wzorowane są na tzw. modelowej konwencji w sprawie podatku od dochodu i majątku OECD. postanowienia umów w zakresie reguł kolizyjnych są we wszystkich umowach zbliżone. Dlatego dla wyjaśnia zasad ich zastosowania dla przykładu posłużymy się umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartą między Polską i Francją.
Reguły kolizyjne
Zgodnie z jej art. 4 jeżeli osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu umawiających się państwach. wówczas stosuje się następujące zasady: a) osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym państwie. w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania. Jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu państwach. wówczas uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym państwie. z którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);
b) jeżeli nie można ustalić. w którym państwie osoba ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze albo jeżeli nie ma ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z państw. wówczas uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym państwie. w którym zwykle przebywa;
e) jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obydwu państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, wówczas będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem;
d) jeśli sytuacji tej osoby nie można uregulować zgodnie z postanowieniami lit. a), b) i c), właściwe władze umawiających się państw rozstrzygną zagadnienie w drodze wzajemnego porozumienia.

Źródło Rzeczpospolita