Za delegowanego będziemy płacić składki w Polsce przez 24 miesiące
Za delegowanego trzeba będzie płacić składki przez 24 miesiące
ZMIANA PRZEPISÓW To dwa razy dłużej niż dziś. I niepotrzebna będzie zgoda instytucji ubezpieczeniowej kraju, do którego wysyłamy pracownika. Ale nadal będziemy musieli spełnić sporo warunków, bo tych nie ubyło
Zarówno na podstawie dotychczasowych, jak i nowych rozporządzeń , które wejdą w życie 1 maja Br., jedną z dwóch podstawowych grup beneficjentów koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego są pracownicy (i członkowie ich rodzin), którzy w trakcie swojego życia zawodowego przemieszczają się w ramach Wspólnoty. Za pracownika, w odróżnieniu od polskiego prawa wewnętrznego, uznaje się każdą osobę wykonującą szeroko rozumianą działalność zawodową na rzecz i pod kierownictwem innej osoby w zamian za wynagrodzenie. Zatem, oprócz osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, do tej kategorii będą zaliczać się osoby zaangażowane na podstawie kontraktów cywilnoprawnych, np. umowy-zlecenia, umowy agencyjnej itp.
Gdzie świadczona praca, tam opłaty
Zgodnie z zasadą lex loci laboris (łac. zasada miejsca wykonywania pracy) pracownik podlega ustawodawstwu kraju wykonywania pracy, niezależnie od tego, gdzie znajduje się jego miejsce zamieszkania bądź siedziba jego pracodawcy. Zasada ta istnieje zarówno w dotychczas obowiązujących rozporządzeniach, jak i w nowych regulacjach.
Pan Jan Kowalski, pracownik polskiego przedsiębiorstwa, będzie pracował przez trzy lata na rzecz swojego pracodawcy w Holandii. Co do zasady w okresie wykonywania pracy za granicą składki na ubezpieczenia społeczne za pana Kowalskiego powinny być opłacane w miejscu wykonywania przez niego pracy, tj. w Holandii.
Francuska spółka skierowała do pracy w Polsce swojego pracownika. W okresie wykonywania pracy w Polsce za pracownika francuskiego składki powinny być zasadniczo odprowadzane do naszego ZUS.
Jednak są wyjątki
Od zasady miejsca wykonywania pracy dotychczasowe i nowe przepisy koordynacyjne przewidują wiele wyjątków. Dotyczą one m.in. pracowników oddelegowanych do pracy do innego kraju członkowskiego. Oni - przez pewien okres - mogą nadal podlegać ustawodawstwu państwa stałego zatrudnienia, a nie kraju przejściowego świadczenia pracy.
Aby skorzystać z przepisów dotyczących utrzymania rodzimego ustawodawstwa w trakcie oddelegowania, konieczne jest spełnienie wielu warunków, jakie wynikają z rozporządzeń i decyzji komisji administracyjnej Wspólnot Europejskich ds. koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Przede wszystkim delegujące przedsiębiorstwo powinno prowadzić znaczącą działalność (inną niż związana z samym zarządzaniem wewnętrznym) w kraju, w którym ma siedzibę. Określa się ją na podstawie m.in. miejsca, w
którym przedsiębiorstwo zawiera większość umów z klientami, wysokości obrotów osiąganych przez nie w kraju i za granicą czy liczby pracowników zatrudnionych w kraju wysyłającym i za granicą.
Ponadto delegowany pracownik powinien wykonywać pracę w kraju, do którego został wysłany na rzecz delegującego pracodawcy. Między nim i delegującym pracodawcą nadal powinny istnieć bezpośrednie więzi przez cały okres oddelegowania. Zatem oddelegowany pracownik powinien pozostać pod kierownictwem delegującego pracodawcy, do którego gestii nadal powinny należeć takie kwestie, jak odpowiedzialność za rekrutację, zwolnienia z pracy czy też prawo do określenia charakteru pracy. Również ewentualne roszczenie o wynagrodzenie powinno przysługiwać pracownikowi względem delegującego pracodawcy.
Obowiązujące przepisy rozporządzeń (WE) nr 1408/71 i nr 574/72 przewidują, że delegowany pracownik nadal podlega ustawodawstwu państwa wysyłającego, jeżeli:
przewidywany okres oddelegowania nie przekracza 12 miesięcy oraz
nie został skierowany w miejsce innej osoby, której okres oddelegowania już upłynął.
W praktyce utrzymanie krajowego ustawodawstwa jest możliwe po uzyskaniu poświadczenia formularza E101, którego dokonuje ZUS właściwy ze względu na siedzibę pracodawcy według własnej oceny (ZUS nie zwraca się do instytucji zabezpieczenia społecznego w kraju oddelegowania z prośbą o ich zgodę bądź opinię).
Jeżeli praca przedłuża się poza początkowo zakładany okres, z powodu niedających się przewidzieć okoliczności, możliwe jest uzyskanie przedłużenia zgody na stosowanie ustawodawstwa kraju wysyłającego przez uzyskanie poświadczenia na druku E102, którego dokonuje instytucja ubezpieczenia w kraju wykonywania pracy. Zatem to ostatecznie od jej zgody uzależniona jest możliwość pozostania w polskim systemie ubezpieczeń społecznych. W żadnym razie nie zostanie wydana zgoda na okres dłuższy niż kolejne 12 miesięcy.
Zgodnie z nowymi rozporządzeniami okres utrzymania ustawodawstwa kraju wysyłającego podczas oddelegowania zostanie wydłużony do 24 miesięcy. Zgodę w tym zakresie będzie wydawała instytucja ubezpieczenia społecznego kraju wysyłającego bez konieczności uprzedniego kontaktowania się z jej odpowiednikiem w kraju wykonywania pracy. Poświadczenie takie, na nowych zasadach, będzie dokonywane na formularzu A003, a w dalszej perspektywie w ramach systemu wymiany elektronicznej.
Warunkiem uzyskania poświadczenia będzie wcześniejsze ubezpieczenie pracownika co najmniej przez miesiąc w systemie ubezpieczenia kraju wysyłającego. W tym zakresie pozostaje jednak wątpliwość, czy wymagany okres ubezpieczenia przez okres jednego miesiąca dotyczy okresu ubezpieczenia u pracodawcy wysyłającego, czy też do tego okresu mogą być zaliczone okresy ubezpieczenia w państwie wysyłającym z innych tytułów, np. zatrudnienia u wcześniejszego pracodawcy, bezrobocia lub prowadzenia działalności gospodarczej.
Przykład
Obywatel polski, zatrudniony w polskim przedsiębiorstwie, zostanie oddelegowany na
20 miesięcy do pracy na terytorium Włoch. Obecnie w celu uzyskania zgody na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za pracownika do polskiego systemu zabezpieczenia społecznego w okresie oddelegowania pracodawca powinien wystąpić do centrali ZUS o zawarcie porozumienia wyjątkowego w trybie art. 17 rozporządzenia 1408171. Na wniosek pracodawcy ZUS wystąpi do włoskiej instytucji ubezpieczeniowej z prośbą o zastosowanie tego uregulowania. Po otrzymaniu pozytywnej decyzji z Włoch pracodawca będzie mógł uzyskać poświadczenie formularza E101. Po 1 maja 2010 r. opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za pracownika do polskiego systemu zabezpieczenia społecznego w okresie oddelegowania do 24 miesięcy będzie możliwe po uzyskaniu poświadczenia formularza A003. Zgodę na podleganie ubezpieczeniom społecznym w Polsce w okresie oddelegowania do Włoch będzie mógł podjąć polski
ZUS bez konieczności uzyskiwania zgody włoskiej instytucji ubezpieczeniowej.
Szczególne porozumienie
Należy podkreślić, że obecne i
nowe przepisy koordynacyjne przewidują możliwość zastosowania porozumienia szczególnego między instytucjami zabezpieczenia społecznego kraju wysyłającego i kraju przyjmującego, na wypadek dalszego przedłużenia oddelegowania ponad łączny okres dwóch lat Również wtedy, gdy na początku oddelegowania wiadome jest, że będzie ono dłuższe niż teraz 12rniesięcy, a od 1 maja br. 24 miesiące.
Uruchomienie procedury szczególnej jest jednak w praktyce czasochłonne, ze względu na to, że ostatecznie zawsze wymagana jest zgoda instytucji ubezpieczeniowej kraju wykonywania pracy.
Źródło - Rzeczpospolita