legalizacja pobytu obywatel wilekiej brytanii

Brexit, co to jest Brexit?




Co to jest Brexit ?

Aktualizacja:

Brexit – pobyt obywateli Wielkiej Brytanii po okresie przejściowym

BREXIT PRAWO

Od początku 2021 r. obywatele Wielkiej Brytanii oraz członkowie ich rodzin mieszkający w Polsce będą mogli składać wnioski o wydanie nowych dokumentów pobytowych. Będą one potwierdzały korzystanie z uprawnień beneficjenta Umowy Wystąpienia przy przekraczaniu granic i podczas pobytu w Polsce.

Wielka Brytania opuściła Unię Europejską o północy 31 stycznia 2020 r. na podstawie Umowy Wystąpienia. Dokument ten zawiera przepisy regulujące zasady pobytu obywateli Wielkiej Brytanii w Polsce ustanawiając m.in. okres przejściowy obowiązujący do 31 grudnia 2020 r. W jego trakcie zasady pobytu oraz pracy obywateli Wielkiej Brytanii i członków ich rodzin w Polsce pozostają bez zmian.

Co obywatel Uk musi zrobić po zakończeniu okresu przejściowego ?

Zakończenie okresu przejściowego

Po zakończeniu okresu przejściowego, od 1 stycznia 2021 r. obywatele Wielkiej Brytanii i członkowie ich rodzin będą posiadać prawo pobytu w Polsce co do zasady na dotychczasowych warunkach jeśli:

  • korzystali z prawa pobytu w Polsce zgodnie z prawem UE przed zakończeniem okresu przejściowego (dotyczy to także obywateli Zjednoczonego Królestwa, którzy wjechali do Polski po dacie Brexitu, a przed upływem okresu przejściowego);
  • w dalszym ciągu mieszkają w Polsce.
  • W zakresie wydawania dokumentów pobytowych beneficjentom Umowy Wystąpienia stosowany będzie system deklaratoryjny. Nie będzie obowiązku uzyskania nowego statusu oraz dokumentu pobytowego, jako warunku legalnego pobytu w Polsce. Osoby kwalifikujące się do prawa pobytu na tej podstawie będą natomiast uprawnione do otrzymania (zgodnie z warunkami określonymi w dyrektywie 2004/38/WE) dokumentu pobytu zawierającego oświadczenie, że został wydany zgodnie z Umową Wystąpienia.

    O północy z piątku na sobotę z 31.01 na 01.02.2020 Wielka Brytania opuściła Unię Europejską. Zgodnie z umową o wystąpieniu z UE do końca 2020 r. obowiązywać będzie tzw. okres przejściowy. Oznacza to, że m.in. zasady przekraczania granicy i pobytu obywateli Wielkiej Brytanii oraz członków ich rodzin w Polsce pozostaną bez zmian.

    Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z UE zakłada obowiązywanie okresu przejściowego do końca 2020 r. Przewiduje on utrzymanie obecnych relacji pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią na dotychczasowych warunkach, w tym m.in. zachowanie swobody przepływu osób.

    Tym samym od 1 lutego do 31 grudnia 2020 r. obowiązywać będą dotychczasowe zasady przekraczania granicy między Polską (UE) i Zjednoczonym Królestwem. Obywatele RP będą mogli podróżować do Wielkiej Brytanii na podstawie dowodu osobistego lub paszportu.

    W trakcie okresu przejściowego bez zmian pozostaną także zasady przekraczania granicy, pobytu oraz pracy obywateli Wielkiej Brytanii i członków ich rodzin w Polsce. Osoby mieszkające w Polsce w trakcie okresu przejściowego i kontynuujące ten pobyt po jego zakończeniu, utrzymają swoje prawa dotyczące pobytu i nie będą musiały rejestrować się aby je zabezpieczyć. Obowiązek rejestracji po zakończeniu okresu przejściowego będzie dotyczył tylko obywateli Wielkiej Brytanii będących pracownikami przygranicznymi – prowadzącymi działalność zarobkową w Polsce ale mieszkającymi w innym kraju.

    Obywatele Zjednoczonego Królestwa będą jednak mogli wymienić swoje dokumenty pobytowe wydane im jako obywatelom UE na dokumenty poświadczające ich prawa na bazie umowy o wystąpieniu lub uzyskać takie dokumenty pobytowe jeśli ich wcześniej nie posiadali. Planuje się, że dokumenty te będą wydawały urzędy wojewódzkie po zakończeniu okresu przejściowego.

    Najczęstsze pytania:

    1. Czy rodzice dziecka poniżej 6. roku życia, chcąc zalegalizować pobyt dziecka muszą stawić się osobiście?
    Wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na podstawie Umowy Wyjścia wiąże się z rozpoczęciem obowiązywania od 1 lutego 2020 roku tak zwanego okresu przejściowego, który trwać będzie do dnia 31 grudnia 2020r. W tym okresie zasady wjazdu i pobytu obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej korzystających z prawa do swobody przemieszczania się i członków ich rodzin reguluje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dotychczas stosowana, ustawa z dnia 14 lipca 2006r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (tj. z 2019r., poz. 293 z późn.zm.).

    Zgodnie z art. 21 ust. 1 w/w ustawy zarejestrowanie pobytu następuje na wniosek obywatela UE, a wydanie karty pobytu członka rodziny obywatela UE – na wniosek członka rodziny niebędącego obywatelem UE. Wniosek ten, o czym mowa w ust. 2, składa się osobiście, nie później niż w następnym dniu po upływie 3 miesięcy od dnia wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wymóg osobistego złożenia wniosku nie dotyczy małoletniego.

    Z brzmienia art. 22 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. prawo prywatne międzynarodowe (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 1792, dalej „p.p.m.”) wynika, iż przedstawicielstwo ustawowe podlega prawu właściwemu dla stosunku prawnego, z którego wynika umocowanie do reprezentowania. Dodatkowo art. 59 ust. 1 p.p.m. stanowi, iż prawo właściwe dla spraw z zakresu władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem określa Konwencja o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, sporządzona w Hadze w dniu 19 października 1996 r. (Dz. Urz. UE L 151 z 11.06.2008, str. 39; Dz. U. z 2010 r. Nr 172, poz. 1158, dalej „Konwencja”).

    Wobec tego, z art. 17 Konwencji wynika, iż wykonywanie odpowiedzialności rodzicielskiej podlega prawu państwa zwykłego pobytu dziecka. W razie zmiany zwykłego pobytu dziecka, podlega prawu państwa nowego zwykłego pobytu.

    Jak natomiast stanowi art. 98 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2019r., poz. 2086, z późn. zm., dalej „k.r.o.”) rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Ponadto zgodnie z art. 99 k.r.o. jeżeli żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską, reprezentuje je kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

    Zgodnie zaś z brzmieniem art. 32 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz. U. z 2018 r. poz. 2096, z późn. zm., dalej „k.p.a.”) strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.

    Istotą omawianego problemu jest właściwa interpretacja art. 21 ust. 2 ustawy o wjeździe, a w szczególności rozumienie wymogu osobistego złożenia wniosku przez cudzoziemca. Wykładnia celowościowa wskazuje, iż intencją ustawodawcy było rozumienie tego przepisu w taki sposób, iż zwrot „”składa się osobiście” oznacza czynność formalną dokonaną przez cudzoziemca, polegającą na jego osobistym stawiennictwie we właściwym organie administracji publicznej i przedłożenie formularza wniosku w formie papierowej upoważnionemu do ich przyjmowania pracownikowi tego organu.

    Wobec tego zwolnienie małoletniego obywatela UE lub małoletniego członka rodziny obywatela UE niebędącego obywatelem UE z wymogu osobistego złożenia wniosku oznacza, iż małoletni cudzoziemiec nie ma obowiązku fizycznej obecności we właściwym organie administracji publicznej podczas jego składania.

    Idąc dalej należy zauważyć, iż w sytuacji, gdy sprawa administracyjna dotyczy małoletniego niebędącego obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego, istnieje potrzeba ustalenia prawa właściwego dla stosunku tej władzy rodzicielskiej. Jak wynika z przytoczonego już art. 17 Konwencji wykonywanie władzy rodzicielskiej podlega prawu państwa zwykłego pobytu dziecka. W praktyce pojęciem „zwykły pobyt” określa się taki stan, w którym cudzoziemiec przebywa na terytorium jednego państwa bez zamiaru stałego w nim pobytu (charakteryzującego miejsce zamieszkania). Należy zatem przyjąć, iż miejscem zwykłego pobytu małoletniego obywatela UE lub małoletniego członka rodziny niebędącego obywatelem UE, w odniesieniu do omawianego problemu, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a co z tym związane, prawem właściwym w tych sprawach jest prawo polskie.

    Jak wynika z przytoczonego powyżej art. 98 rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Wynika z tego, iż obejmuje ono, oprócz dokonywania w imieniu małoletniego czynności materialnoprawnych oraz czynności przed sądami, także czynności przed organami administracyjnymi. Czynności te, poza wyjątki wskazanym w k.r.o. i innych ustawach szczególnych są zawsze skuteczne i wywołują skutki prawne. W sytuacji braku możliwości reprezentacji dziecka przez rodziców rolę przedstawiciela małoletniego przejmuje ustanowiony w tym celu przez sąd opiekuńczy kurator (art. 99 k.r.o.). Osoba ta w zakresie reprezentacji prawnej posiada, co do zasady takie same uprawnienia, jak rodzice tego dziecka.

    Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie wprowadza zakazu ustanowienia przez rodziców małoletniego pełnomocnika, który może być umocowany zarówno do występowania w sprawie w ich imieniu, jak i w imieniu samego małoletniego. Uprawnienie to na gruncie art. 32 k.p.a doznaje jednak ograniczeń. Ustawodawca nakłada bowiem na stronę obowiązek osobistego działania, jeżeli charakter dokonywanej czynności tego wymaga.

    Jedną z takich czynności, wymagających osobistego działania strony jest złożenie wniosków o zarejestrowanie pobytu obywatela UE czy też w sprawie wydania karty pobytu członka rodziny obywatela UE, które w kontekście występowania do organu administracji publicznej z indywidualnym żądaniem, rozumiane jest jako wypełnienie formularza wniosku, a następnie złożenie, pod oświadczeniem o zgodności z prawdą danych zawartych we wniosku, własnoręcznego podpisu przez stronę.

    Wobec tego, gdy żądanie dotyczy małoletniego cudzoziemca, uprawnionymi do wypełnienia, a co najważniejsze podpisania tego wniosku są wyłącznie jego przedstawiciele ustawowi lub kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy. Nie oznacza to jednak, iż charakter całego postępowania w sprawie o zarejestrowanie pobytu czy też w sprawie wydania karty pobytu małoletniego członka rodziny niebędącego obywatelem UE, wyklucza w nim udział pełnomocnika. Innych właściwych w sprawie czynności może już dokonywać także prawidłowo umocowany pełnomocnik.

    Reasumując przedstawić należy, że obowiązujące przepisy:

    Nie wymagają fizycznej obecności małoletniego cudzoziemca we właściwym organie administracji publicznej podczas składania wniosku o zarejestrowanie pobytu obywatela UE lub o wydanie karty pobytu członka rodziny obywatela UE
    Wymagają, aby czynności złożenia wniosku w sprawie pobytu małoletniego cudzoziemca dokonali przedstawiciele ustawowi małoletniego lub kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy
    Nie sprzeciwiają się temu, aby wypełniony przez przedstawicieli ustawowych małoletniego lub przez jego kuratora wniosek został wniesiony nie w trakcie osobistego stawiennictwa w urzędzie obsługującym wojewodę, a za pośrednictwem operatora pocztowego
    Nie sprzeciwiają się temu, aby innych czynności w postępowaniu, poza czynnością złożenia wniosku, dokonywał pełnomocnik ustanowiony przez przedstawicieli ustawowych małoletniego lub przez jego kuratora.

    2. Jestem obywatelem Wielkiej Brytanii. Mieszkam w Polsce (stały pobyt) od 1978 r. W obecnym dokumencie potwierdzającym prawo stałego pobytu (ważny do 2027 r.) jest rubryka Obywatelstwo: Wielka Brytania. Czy tę kartę muszę wymienić? Sytuacja również dotyczy moich już pełnoletnich dzieci.

    UMOWA O WYSTĄPIENIU ORAZ OKRES PRZEJŚCIOWY

    Z dniem 1 lutego 2020r. weszła w życie Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Z datą tą rozpoczął się tzw. okres przejściowy, który zakończy się z dniem 31 grudnia 2020 r.

    W okresie przejściowym prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium, a odniesienia do państw członkowskich w mającym zastosowanie prawie Unii, rozumie się jako odniesienia obejmujące również Zjednoczone Królestwo, o ile Umowa nie stanowi inaczej.

    Swoboda przepływu osób pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a Unią Europejską w okresie przejściowym zostaje utrzymana do końca okresu przejściowego, tj. do dnia 31 grudnia 2020 r.

    PO ZAKOŃCZENIU OKRESU PRZEJŚCIOWEGO PRZEWIDZIANEGO W UMOWIE O WYSTĄPIENIU

    Po zakończeniu okresu przejściowego przewidzianego w Umowie o wystąpieniu, tj. od 1 stycznia 2021r. obywatele Wielkiej Brytanii i członkowie ich rodzin będą posiadać prawo pobytu lub prawo stałego w Polsce co do zasady na dotychczasowych warunkach jeśli:

  • korzystali z prawa pobytu (lub prawa stałego pobytu) w Polsce zgodnie z prawem UE przed zakończeniem okresu przejściowego(dotyczy to także obywateli UK, którzy wjechali do RP po dacie Brexitu, a przed upływem okresu przejściowego);
  • w dalszym ciągu mieszkają w Polsce.
  • Pytający, zgodnie z opisem sprawy, spełnia te kryteria.

    Prawo pobytu lub prawo stałego pobytu tych osób na terytorium Polski, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia, będzie wynikać bezpośrednio z Umowy o wystąpieniu, jak również zostanie uregulowane w ustawie z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, poprzez objęcie pojęciem „obywatela UE” stosowanego przez tą ustawę także obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia, jak i objęcie pojęciem „członka rodziny” członków rodziny obywateli Zjednoczonego Królestwa będących również beneficjentami Umowy wystąpienia.

    Zasady pobytu obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz członków ich rodzin, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia, będą analogiczne do tych, jakie mają zastosowanie do obywateli UE i członków ich rodzin, z uwzględnieniem pewnych modyfikacji wynikających z Umowy Wystąpienia.

    Planuje się, że system ten będzie mieć w Polsce charakter deklaratoryjny, nie będzie obowiązku uzyskania nowego statusu pobytowego oraz dokumentu pobytowego, jako warunku legalnego pobytu w Polsce na podstawie Umowy Wystąpienia. Osoby kwalifikujące się do prawa pobytu na podstawie tej Umowy będą natomiast uprawnione do otrzymania zgodnie z warunkami określonymi w dyrektywie 2004/38/WE dokumentu pobytu, zawierającego oświadczenie, że został wydany zgodnie z niniejszą Umową.

    Biorąc jednak pod uwagę praktyczne względy dotyczące korzystania z uprawnień beneficjentów Umowy o wystąpieniu zaleca się, aby wszyscy beneficjenci Umowy o wystąpieniu otrzymali dokumenty pobytowe zawierające adnotację odnoszącą się do tej Umowy.

    W związku z powyższym planuje się wydawanie obywatelom Zjednoczonego Królestwa oraz członkom ich rodzin, będącym beneficjentami Umowy Wystąpienia na terytorium Polski, rodzajów dokumentów jakie są aktualnie wydawane obywatelom UE oraz członkom ich rodzin: zaświadczenia o zarejestrowaniu obywatela UE (na wniosek o zarejestrowanie pobytu), karty pobytu członka rodziny obywatela UE, oraz po nabyciu prawa stałego pobytu : dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu oraz karty stałego pobytu członka rodziny obywatela UE. Dokumenty te będą przy tym zawierać adnotację, iż zostały wydane zgodnie z Umową Wystąpienia.

    Obywatele Zjednoczonego Królestwa oraz członkowie ich rodzin, będący beneficjentami Umowy Wystąpienia na terytorium Polski, którzy uzyskali dokumenty pobytowe wydawane obywatelom UE oraz członkom ich rodzin do końca okresu przejściowego, będą mogli wystąpić do wojewody z wnioskiem o wymianę tych dokumentów na dokumenty zawierające adnotację, iż zostały wydane zgodnie z Umową Wystąpienia. Dokumenty pobytowe wydane przed upływem okresu przejściowego będą służyć jako dowód, że ich posiadacze są beneficjentami Umowy o wystąpieniu.

    Z wnioskami o wydanie dokumentów pobytowych zawierających w/w adnotację, w tym o wymianę posiadanych dokumentów na dokument zawierający w/w adnotację będzie można występować począwszy od 1 stycznia 2021r.

    Planuje się, że dokumenty pobytowe wydane obywatelom Wielkiej Brytanii i członkom ich rodzin przed końcem okresu przejściowego (zaświadczenie o rejestracji pobytu obywatela UE, dokument potwierdzający prawo stałego pobytu, karta pobytu członka rodziny obywatela UE oraz karta stałego pobytu rodziny członek obywatela UE) utracą ważność z dniem 1 stycznia 2022 r.

    Wniosek o wymianę dokumentów pobytowych wydanych przed upływem okresu przejściowego należy zatem złożyć do 1 stycznia 2022 r.

    Po tej dacie beneficjenci umowy o wystąpieniu na terytorium Polski, którzy nie skorzystali z możliwości wymiany dokumentu, będą mieli możliwość złożenia nowego wniosku o rejestrację pobytu i uzyskanie zaświadczenia o rejestracji, nowego wniosku o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu lub nowego wniosku o wydanie karty pobytu członka rodziny obywatela UE lub karty stałego pobytu członka rodziny obywatela UE. Dokumenty te będą zawierać adnotację dotyczącą Umowy o wystąpieniu.

    Reasumując, rekomenduje się, żeby w 2021 r. Pytający i jego dzieci wymienili swoje karty pobytu na nowe – zwierające adnotację, że zostały wydane zgodnie z Umową Wystąpienia.

    3. Uprzejmie proszę o informację o jakie dokumenty powinni wnioskować obywatele Wielkiej Brytanii, mieszkający i pracujący w Polsce. Dotychczas zarejestrowali swój pobyt w Urzędzie Wojewódzkim – rejestracja pobytu obyatela UE – nie posiadają więc żadnych dodatkowych zezwoleń na pracę, ani zezwoleń na pobyt. O jaki rodzaj dokumentu powinni się starać i kiedy najlepiej złożyć stosowne wnioski? Czy wzory takich wniosków są do pobrania?

    UMOWA O WYSTĄPIENIU ORAZ OKRES PRZEJŚCIOWY

    W razie podpisania i wejścia w życie Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, z datą Brexitu tj. z dniem 1 lutego 2020r. rozpocznie się tzw. okres przejściowy, który skończy się z dniem 31 grudnia 2020 r. (zgodnie z z aktualnym projektem Umowy o wystąpieniu).

    Projekt Umowy o wystąpieniu przewiduje, iż w okresie przejściowym prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium, a odniesienia do państw członkowskich w mającym zastosowanie prawie Unii, rozumie się jako odniesienia obejmujące również Zjednoczone Królestwo, o ile Umowa nie stanowi inaczej.

    Swoboda przepływu osób pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a Unią Europejską w okresie przejściowym zostanie utrzymana do końca okresu przejściowego, tj. do dnia 31 grudnia 2020 r.

    Na gruncie polskiego ustawodawstwa kwestie związane z okresem przejściowym, o którym mowa w art. 126 Umowy o wystąpieniu, reguluje ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o okresie przejściowym, o którym mowa w Umowie o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1516). Zgodnie z art. 1 w/w ustawy, ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o państwie członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, w okresie przejściowym, o którym mowa w art. 126 Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz. Urz. UE C 144 I z 25.04.2019, str. 1), rozumie się przez to również Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

    Zgodnie z obowiązującymi ogólnymi zasadami dotyczącymi prawa pobytu obywateli UE na terytorium Polski, które mają obecnie zastosowanie do obywateli Zjednoczonego Królestwa i które będą także mieć zastosowanie do obywateli Zjednoczonego Królestwa w okresie przejściowym, do końca 2020r., obywatelom tym nie są wydawane zezwolenia pobytowe oraz karty pobytu, których wydawanie przewiduje ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2018 r., poz. 2094 z późn. zm.). Przewidziany jest natomiast obowiązek zarejestrowania pobytu i uzyskanie zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE. Po upływie 5-letniego nieprzerwanego pobytu obywatel UE może wnioskować o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu.

    Zasady wjazdu i pobytu na terytorium Polski obywateli UE oraz członków ich rodzin reguluje ustawa z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2019 r., poz. 293), która wdraża do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich (Dz. Urz. UE L 158 z 30.04.2004, str. 77).

    Prawo pobytu do 3 miesięcy

    Obywatele UE i członkowie ich rodzin, niebędący obywatelami UE mogą przebywać w Polsce przez okres do 3 miesięcy bez konieczności spełniania jakichkolwiek warunków pobytu, innych niż posiadanie ważnego dokumentu podróży. Obywatel UE może posiadać inny ważny dokument potwierdzający jego tożsamość i obywatelstwo. Członkowie rodzin obywateli UE, niebędący obywatelami UE, powinni posiadać wizę w celu wjazdu do Polski, chyba, że są zwolnieni z tego wymogu.

    Pobyt powyżej 3 miesięcy

    Jeżeli pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej trwa przez okres dłuższy niż 3 miesiące, obywatel UE oraz członek jego rodziny posiadający obywatelstwo UE zobowiązani są zarejestrować swój pobyt, a członek rodziny niebędący obywatelem UE jest obowiązany uzyskać kartę pobytu członka rodziny obywatela UE.

    Organem właściwym do zarejestrowania pobytu obywatela UE oraz wydania karty pobytu członka rodziny obywatela UE jest wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu obywatela UE.

    W celu zarejestrowania pobytu obywatela UE (w tym członków jego rodziny będących również obywatelami UE) oraz uzyskania karty pobytu członka rodziny obywatela UE wymagane jest, aby obywatel UE spełniał warunki prawa pobytu powyżej 3 miesięcy.

    Obywatelowi UE przysługuje prawo pobytu przez okres dłuższy niż 3 miesiące, w przypadku gdy spełnia jeden z następujących warunków:

    jest pracownikiem lub osobą pracującą na własny rachunek na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
    posiada wystarczające środki finansowedo utrzymania siebie i członków rodziny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tak aby nie stanowić obciążenia dla pomocy społecznej, oraz posiada odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne;
    studiuje lub odbywa szkolenie zawodowew Rzeczypospolitej Polskiej oraz:
    posiada wystarczające środki finansowe do utrzymania siebie i członków rodziny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tak aby nie stanowić obciążenia dla pomocy społecznej oraz posiada odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne,
    jest małżonkiem obywatela polskiego.
    Pomimo istnienia obowiązku zarejestrowania pobytu obywatela UE, w przypadku pobytów na terytorium Polski dłuższych niż 3 miesiące, prawo pobytu obywatela UE przez okres przekraczający 3 miesiące wynika ze spełniania w/w warunków pobytu, a nie z zarejestrowania pobytu. Brak spełnienia obowiązku rejestracji pobytu nie oznacza dla obywatela UE braku prawa do pobytu na tym terytorium.

    PO ZAKOŃCZENIU OKRESU PRZEJŚCIOWEGO PRZEWIDZIANEGO W UMOWIE O WYSTĄPIENIU

    Po zakończeniu okresu przejściowego przewidzianego w Umowie o wystąpieniu, tj. od 1 stycznia 2021r. obywatele Wielkiej Brytanii i członkowie ich rodzin będą posiadać prawo pobytu w Polsce co do zasady na dotychczasowych warunkach jeśli:

    korzystali z prawa pobytu w Polsce zgodnie z prawem UE przed zakończeniem okresu przejściowego (dotyczy to także obywateli UK, którzy wjechali do RP po dacie Brexitu, a przed upływem okresu przejściowego);
    w dalszym ciągu mieszkają w Polsce.
    Prawo pobytu tych osób na terytorium Polski, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia, będzie wynikać bezpośrednio z Umowy o wystąpieniu, jak również zostanie uregulowane w ustawie z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, poprzez objęcie pojęciem obywatela UE stosowanego przez tą ustawę także obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia.

    Zasady pobytu obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz członków ich rodzin, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia, będą analogiczne do tych, jakie mają zastosowanie do obywateli UE i członków ich rodzin, z uwzględnieniem pewnych modyfikacji wynikających z Umowy Wystąpienia.

    Planuje się, że system ten będzie mieć w Polsce charakter deklaratoryjny, nie będzie obowiązku uzyskania nowego statusu pobytowego oraz dokumentu pobytowego, jako warunku legalnego pobytu w Polsce na podstawie Umowy Wystąpienia. Osoby kwalifikujące się do prawa pobytu na podstawie tej Umowy będą natomiast uprawnione do otrzymania zgodnie z warunkami określonymi w dyrektywie 2004/38/WE dokumentu pobytu, zawierającego oświadczenie, że został wydany zgodnie z niniejszą Umową.

    W związku z powyższym planuje się wydawanie obywatelom Zjednoczonego Królestwa oraz członkom ich rodzin, będącym beneficjentami Umowy Wystąpienia na terytorium Polski, rodzajów dokumentów jakie są aktualnie wydawane obywatelom UE oraz członkom ich rodzin: zaświadczenia o zarejestrowaniu obywatela UE (na wniosek o zarejestrowanie pobytu), karty pobytu członka rodziny obywatela UE, oraz po nabyciu prawa stałego pobytu : dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu oraz karty stałego pobytu członka rodziny obywatela UE. Dokumenty te będą przy tym zawierać adnotację, iż zostały wydane zgodnie z Umową Wystąpienia.

    Obywatele Zjednoczonego Królestwa oraz członkowie ich rodzin, będący beneficjentami Umowy Wystąpienia na terytorium Polski, którzy uzyskali dokumenty pobytowe wydawane obywatelom UE oraz członkom ich rodzin do końca okresu przejściowego, będą mogli wystąpić do wojewody z wnioskiem o wymianę tych dokumentów na dokumenty zawierające adnotację, iż zostały wydane zgodnie z Umową Wystąpienia.

    Z wnioskami o wydanie dokumentów pobytowych zawierających w/w adnotację, w tym o wymianę posiadanych dokumentów na dokument zawierający w/w adnotację będzie można występować począwszy od 1 stycznia 2021r.

    Szczegóły polskich rozwiązań, które będą miały zastosowanie do beneficjentów Umowy wystąpienia po upływie okresu przejściowego zostaną określone w polskim ustawodawstwie.

    4. Czy w sytuacji, gdy obywatel Wielkiej Brytanii przyjechał do Polski i zarejestrował tu swój pobyt przed 31.01.2020 r. a celem tego pobytu jest wykonywanie pracy to, aby zalegalizować swój pobyt na terenie RP jest on zobowiązany do złożenia wniosku o pobyt czasowy (i pracę) w okresie przejściowym wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE tj. po 31.01.2020 r. czy w terminie po zakończeniu okresu przejściowego tj. po faktycznym opuszczeniu UE przez Wielką Brytanie (prognozowany termin 31.12.2020 r.).
    Proszę również o informację czy aby ww. osoba mogła nadal wykonywać legalnie pracę na terenie RP, jej pracodawca jest zobowiązany wszcząć procedurę uzyskania zezwolenia na pracę. Tutaj również proszę wskazać datę, kiedy należy złożyć wniosek o zezwolenie na pracę tj. czy w trakcie okresu przejściowego czy po jego zakończeniu. (w szczególności dotyczyć to będzie sytuacji, gdy obywatel Wielkiej Brytanii nie złoży wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę).
    Proszę też o odpowiedź na powyższe pytania dla sytuacji, gdy obywatel Wielkiej Brytanii, przebywający na terenie RP zarejestrował swój pobyt po 31.01.2020 r., ale przed wystąpieniem Wielkiej Brytanii z UE.
    UMOWA O WYSTĄPIENIU ORAZ OKRES PRZEJŚCIOWY

    Z dniem 1 lutego 2020r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wystąpiło z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.

    Z dniem 1 lutego 2020r. weszła w życie Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Z datą tą rozpoczął się tzw. okres przejściowy, który zakończy się z dniem 31 grudnia 2020 r.

    W okresie przejściowym prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium, a odniesienia do państw członkowskich w mającym zastosowanie prawie Unii, rozumie się jako odniesienia obejmujące również Zjednoczone Królestwo, o ile Umowa nie stanowi inaczej.

    Swoboda przepływu osób pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a Unią Europejską w okresie przejściowym zostaje utrzymana do końca okresu przejściowego, tj. do dnia 31 grudnia 2020 r.

    Na gruncie polskiego ustawodawstwa kwestie związane z okresem przejściowym, o którym mowa w art. 126 Umowy o wystąpieniu reguluje ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o okresie przejściowym, o którym mowa w Umowie o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1516).

    Zgodnie z art. 1 w/w ustawy, w okresie przejściowym, o którym mowa w art. 126 Umowy o wystąpieniu (Dz. Urz. UE C 144 I z 25.04.2019, str. 1), ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o państwie członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, rozumie się przez to również Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

    Zgodnie z obowiązującymi ogólnymi zasadami dotyczącymi prawa pobytu obywateli UE i członków ich rodzin na terytorium Polski, które będą także mieć zastosowanie do obywateli Zjednoczonego Królestwa i członków ich rodzin w okresie przejściowym – do końca 2020r., obywatelom tym oraz członkom ich rodzin nie są wydawane zezwolenia pobytowe oraz karty pobytu, których wydawanie przewiduje ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2018 r., poz. 2094 z późn. zm.). W odniesieniu do obywateli Zjednoczonego Królestwa, tak, jak wobec obywateli UE, przewidziany jest natomiast obowiązek zarejestrowania pobytu i uzyskanie zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE. Po upływie 5-letniego nieprzerwanego pobytu obywatel Zjednoczonego Królestwa może wnioskować o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu. Członkom rodziny obywateli Zjednoczonego Królestwa w okresie przejściowym wydawane będą na ich wniosek, na dotychczasowych zasadach: karta pobytu członka rodziny obywatela UE oraz karta stałego pobytu członka rodziny obywatela UE.

    Zasady wjazdu i pobytu na terytorium Polski obywateli UE oraz członków ich rodzin reguluje ustawa z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2019 r., poz. 293), która wdraża do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich (Dz. Urz. UE L 158 z 30.04.2004, str. 77).

    Prawo pobytu do 3 miesięcy

    Obywatele UE i członkowie ich rodzin, niebędący obywatelami UE mogą co do zasady przebywać w Polsce przez okres do 3 miesięcy bez konieczności spełniania jakichkolwiek warunków pobytu, innych niż posiadanie ważnego dokumentu podróży. Obywatel UE może posiadać inny ważny dokument potwierdzający jego tożsamość i obywatelstwo. Członkowie rodzin obywateli UE, niebędący obywatelami UE, powinni posiadać wizę w celu wjazdu do Polski, chyba, że są zwolnieni z tego wymogu.

    Pobyt powyżej 3 miesięcy

    Jeżeli pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej trwa przez okres dłuższy niż 3 miesiące, obywatel UE oraz członek jego rodziny posiadający obywatelstwo UE zobowiązani są zarejestrować swój pobyt, a członek rodziny niebędący obywatelem UE jest obowiązany uzyskać kartę pobytu członka rodziny obywatela UE.

    Organem właściwym do zarejestrowania pobytu obywatela UE oraz wydania karty pobytu członka rodziny obywatela UE jest wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu obywatela UE.

    W celu zarejestrowania pobytu obywatela UE (w tym członków jego rodziny będących również obywatelami UE) oraz uzyskania karty pobytu członka rodziny obywatela UE wymagane jest, aby obywatel UE spełniał warunki prawa pobytu powyżej 3 miesięcy.

    Obywatelowi UE przysługuje prawo pobytu przez okres dłuższy niż 3 miesiące, w przypadku gdy spełnia jeden z następujących warunków:

    jest pracownikiem lub osobą pracującą na własny rachunek na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
    posiada wystarczające środki finansowedo utrzymania siebie i członków rodziny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tak aby nie stanowić obciążenia dla pomocy społecznej, oraz posiada odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne;
    studiuje lub odbywa szkolenie zawodowew Rzeczypospolitej Polskiej oraz:
    posiada wystarczające środki finansowe do utrzymania siebie i członków rodziny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tak aby nie stanowić obciążenia dla pomocy społecznej oraz posiada odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne,
    jest małżonkiem obywatela polskiego.
    Pomimo istnienia obowiązku zarejestrowania pobytu obywatela UE, w przypadku pobytów na terytorium Polski dłuższych niż 3 miesiące, prawo pobytu obywatela UE przez okres przekraczający 3 miesiące wynika ze spełniania w/w warunków pobytu, a nie z zarejestrowania pobytu. Brak spełnienia obowiązku rejestracji pobytu nie oznacza dla obywatela UE braku prawa do pobytu na tym terytorium.

    PO ZAKOŃCZENIU OKRESU PRZEJŚCIOWEGO PRZEWIDZIANEGO W UMOWIE O WYSTĄPIENIU

    Po zakończeniu okresu przejściowego przewidzianego w Umowie o wystąpieniu, tj. od 1 stycznia 2021r. obywatele Wielkiej Brytanii i członkowie ich rodzin będą posiadać prawo pobytu lub prawo stałego w Polsce co do zasady na dotychczasowych warunkach jeśli:

    korzystali z prawa pobytu (lub prawa stałego pobytu) w Polsce zgodnie z prawem UE przed zakończeniem okresu przejściowego (dotyczy to także obywateli UK, którzy wjechali do RP po dacie Brexitu, tj. po dniu 31 stycznia 2020r. a przed upływem okresu przejściowego);
    w dalszym ciągu mieszkają w Polsce.
    Prawo pobytu lub prawo stałego pobytu tych osób na terytorium Polski, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia, będzie wynikać bezpośrednio z Umowy o wystąpieniu, jak również zostanie uregulowane w ustawie z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, poprzez objęcie pojęciem „obywatela UE” stosowanego przez tą ustawę także obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia, jak i objęcie pojęciem „członka rodziny” członków rodziny obywateli Zjednoczonego Królestwa będących również beneficjentami Umowy wystąpienia.

    Zasady pobytu obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz członków ich rodzin, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia, będą analogiczne do tych, jakie mają zastosowanie do obywateli UE i członków ich rodzin, z uwzględnieniem pewnych modyfikacji wynikających z Umowy Wystąpienia.

    Planuje się, że system ten będzie mieć w Polsce charakter deklaratoryjny – nie będzie obowiązku uzyskania nowego statusu pobytowego oraz dokumentu pobytowego, jako warunku legalnego pobytu w Polsce na podstawie Umowy Wystąpienia. Osoby kwalifikujące się do prawa pobytu na podstawie tej Umowy będą natomiast uprawnione do otrzymania zgodnie z warunkami określonymi w dyrektywie 2004/38/WE dokumentu pobytu, zawierającego oświadczenie, że został wydany zgodnie z niniejszą Umową.

    Biorąc jednak pod uwagę praktyczne względy dotyczące korzystania z uprawnień beneficjentów Umowy o wystąpieniu zaleca się, aby wszyscy beneficjenci Umowy o wystąpieniu otrzymali dokumenty pobytowe zawierające adnotację odnoszącą się do tej Umowy.

    W związku z powyższym planuje się wydawanie obywatelom Zjednoczonego Królestwa oraz członkom ich rodzin, będącym beneficjentami Umowy Wystąpienia na terytorium Polski, rodzajów dokumentów jakie są aktualnie wydawane obywatelom UE oraz członkom ich rodzin: zaświadczenia o zarejestrowaniu obywatela UE (na wniosek o zarejestrowanie pobytu), karty pobytu członka rodziny obywatela UE, oraz po nabyciu prawa stałego pobytu: dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu oraz karty stałego pobytu członka rodziny obywatela UE. Dokumenty te będą przy tym zawierać adnotację, iż zostały wydane zgodnie z Umową Wystąpienia.

    Obywatele Zjednoczonego Królestwa oraz członkowie ich rodzin, będący beneficjentami Umowy Wystąpienia na terytorium Polski, którzy uzyskali dokumenty pobytowe wydawane obywatelom UE oraz członkom ich rodzin do końca okresu przejściowego, będą mogli wystąpić do wojewody z wnioskiem o wymianę tych dokumentów na dokumenty zawierające adnotację, iż zostały wydane zgodnie z Umową Wystąpienia. Dokumenty pobytowe wydane przed upływem okresu przejściowego będą służyć jako dowód, że ich posiadacze są beneficjentami Umowy o wystąpieniu.

    Z wnioskami o wydanie dokumentów pobytowych zawierających w/w adnotację, w tym o wymianę posiadanych dokumentów na dokument zawierający w/w adnotację będzie można występować począwszy od 1 stycznia 2021r.

    Planuje się, że dokumenty pobytowe wydane obywatelom Wielkiej Brytanii i członkom ich rodzin przed końcem okresu przejściowego (zaświadczenie o rejestracji pobytu obywatela UE, dokument potwierdzający prawo stałego pobytu, karta pobytu członka rodziny obywatela UE oraz karta stałego pobytu rodziny członek obywatela UE) utracą ważność z dniem 1 stycznia 2022 r.

    Wniosek o wymianę dokumentów pobytowych wydanych przed upływem okresu przejściowego należy zatem złożyć do 1 stycznia 2022 r.

    Po tej dacie beneficjenci umowy o wystąpieniu na terytorium Polski, którzy nie skorzystali z możliwości wymiany dokumentu, będą mieli możliwość złożenia nowego wniosku o rejestrację pobytu i uzyskanie zaświadczenia o rejestracji, nowego wniosku o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu lub nowego wniosku o wydanie karty pobytu członka rodziny obywatela UE lub karty stałego pobytu członka rodziny obywatela UE. Dokumenty te będą zawierać adnotację dotyczącą Umowy o wystąpieniu.

    Obywatel Zjednoczonego Królestwa będący pracownikiem przygranicznym, o którym mowa w art. 9 lit. b Umowy Wystąpienia, który przed dniem 31 grudnia 2020 r. będzie wykonywał pracę lub prowadził inną działalność zarobkową we własnym imieniu i na własny rachunek na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie podlegając obowiązkowi rejestracji pobytu (pobyty do 3 miesięcy), będzie natomiast obowiązany zarejestrować swój pobyt, jeżeli po upływie okresu przejściowego będzie kontynuował wykonywanie pracy lub w/w działalności jako pracownik przygraniczny tj. bez zamieszkiwania na terytorium Polski. Odmiennie od wyżej wymienionych zasad dotyczących obywateli UK zamieszkujących w Polsce przed upływem okresu przejściowego, m.in. jako pracownicy, uzyskanie statusu pracownika przygranicznego na podstawie Umowy Wystąpienia będzie uwarunkowane spełnieniem obowiązku zarejestrowania pobytu jako pracownik przygraniczny. Obywatel UK uzyska w ten sposób zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE, zawierające adnotację potwierdzającą posiadanie uprawnień pracownika przygranicznego na podstawie Umowy Wystąpienia. Możliwe będzie także wprowadzenie ograniczenia czasowego do złożenia przez obywatela UK wniosku o zarejestrowanie pobytu jako pracownik przygraniczny na podstawie Umowy Wystąpienia. Z wnioskiem o zarejestrowanie pobytu jako pracownik przygraniczny (i uzyskanie w wyniku zarejestrowania pobytu zaświadczenia o rejestracji pobytu dla pracownika przygranicznego) będzie można występować począwszy od 1 stycznia 2021r.

    Kwestia uprawnienia cudzoziemców (w tym obywateli UE) do wykonywania pracy na terytorium Polski, w tym wymogu posiadania zezwolenia na pracę, należy do zakresu właściwości Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

    Źródło - © 2019 UDSC

    Subskrybuje zawartość